به نقل از «تابناک»

شناسایی ۱۰۰ فروچاله در ایران

تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۲۸۷۶۷

به گزارش تابناک به نقل از ایسنا، در حال حاضر ۵۵ درصد کل آب مصرفی کشور از منابع زیرزمینی برداشت می‌شود، این در شرایطی است که در ۱۶ استان کشور بیش از ۶۰ درصد و هشت استان بیش از ۸۰ درصد مصارف آب خود را وابسته به آب زیرزمینی هستند، خراسان‌رضوی، خراسان جنوبی، کرمان، فارس، یزد، هرمزگان، البرز و همدان حدود ۸۰ درصد از سبد تامین آب را از طریق سفره‌های زیرزمینی تهیه می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برداشت بی‌رویه آب از منابع استراتژیک زیرزمینی موجب شده است تا ۲۷۷ دشت کشور در حالت بحران آبی و ۱۴۳ دشت در وضعیت فراتر از بحران یا به عبارتی ممنوعه بحرانی جای بگیرند.

 

ایران دارای اقلیم خشک و نیمه خشک بوده و دارای متوسط بارش ۲۵۰ میلی‌متر است که این میزان بارش حدود یک سوم متوسط جهانی است. از طرفی متوسط بارش کشور در گذر زمان رو به کاهش بوده به طوری که میانگین بارش ۵۳ ساله کشور حدود ۲۵۰ میلی‌متر بوده در حالیکه میانگین ۱۳ ساله اخیر به ۲۳۲ میلی‌متر کاهش یافته است. در کنار روند کاهشی بارش کشور، روند افزایشی دما باعث افزایش تبخیر و کاهش سهم بارش‌های مؤثر شده و شرایط مذکور در کنار تغییرات عوامل اجتماعی و اقتصادی در طول سالیان گذشته و همچنین عدم اتخاذ تصمیمات متناسب و سازگار با شرایط کم‌آبی، باعث عدم تغذیه مناسب و افت تراز آب زیرزمینی شده و همین امر باعث محدودیت منابع آب در دسترس می‌شود.

بر اساس آخرین آمار موجود، تعداد محدوده‌های مطالعاتی ممنوعه و ممنوعه بحرانی کشور به ۴۲۱ محدوده رسیده‌ است. روند نزولی آبخوان‌ها باعث وقوع کسری مخزن شدید شده که بر اساس متوسط ۲۰ سال اخیر، مقدار کسری مخزن سالانه حدود ۴.۴ میلیارد مترمکعب است. با توجه به آنچه در بخش مصارف آب کشور شاهد هستیم، به طور سالانه حدود ۹۸ میلیارد مترمکعب آب در سطح کشور مصرف می‌شود که بخش عمده آن حدود ۹۰ درصد در بخش کشاورزی است.

محمود زارعی، پژوهشگر اقتصادی در این رابطه گفته است: عدم توسعه متناسب با آمایش سرزمینی، عدم هماهنگی بین‌بخشی، خرد بودن اراضی کشور، بی‌توجهی نسبت به برخورد با متخلفان و اتکا به سیاست مدیریت عرضه به‌جای مدیریت تقاضا، بخشی از انباشت مشکلات مدیریتی است که در طول زمان موجب تعمیق مشکلات آبی کشور شده، از سوی دیگر سوگیری شناختی مردم نسبت به فراوانی و در دسترس‌بودن آب، تک‌بعدی‌نگری نسبت به بحران آب و عدم دخیل‌سازی تغییرات اقلیمی در محاسبات ذهنی خود منجر به مصرف بی‌باکانه آب در کشور شده است.

وی با بیان اینکه آنچه رخ‌ داده حاصل سال‌ها انباشت مشکلات مدیریتی و فرهنگی است، حل بحران فردا نیازمند تدبیر امروز است. رسیدن وضعیت آبی کشور به نقطه تعادل نیازمند کاهش ۱۱ میلیارد مترمکعبی مصرف آب سالانه در کشور است، گفت: اجرای کامل الگوی کشت، کاشت محصولات کشاورزی که منجر به کاهش ۱۷ درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی شود، فرهنگ‌سازی آب مبنا، استفاده از فناوری فضایی برای پایش مستمر وضعیت آبی کشور، اصلاح حکمرانی آبی و تمرکز بر مدیریت تقاضا به‌جای افزایش عرضه و توجه به توسعه پایدار بدون اتکا به منابع آبی همگی بخش از اقداماتی است که تمامی افرادی که در چارچوب جغرافیایی ایران زیست می‌کنند از مسئولان گرفته تا مردم می‌بایست به دنبال اجرای آن باشند تا بتوانند نفس آتشین اژدهای سرکش بحران آب را از سر نسل‌های آتی این سرزمین بزدایند.

به‌صورت معمول در ایران متوسط میزان بارش سالانه، یک‌سوم متوسط جهانی و یک‌دوم متوسط بارش در آسیاست، در کنار این بارش کمتر از متوسط جهانی، کاهش نزولات جوی به نسبت متوسط چندساله اخیر در کشور حاکی از برهم‌خوردن شدید شرایط اقلیمی است، موضوعی که اگرچه مختص ایران نیست، اما آسیب‌پذیری ایران از تغییرات اقلیمی نسبت به سایر کشورها بسیار شدیدتر است. افزایش ۱.۱ درجه‌ای متوسط دمای کشور که منجر به کاهش حجم یخچال‌های طبیعی و ماندگاری کمتر برف در ارتفاعات شده است در کنار افزایش حجم بارش‌های پراکنده و کوتاه‌مدت، روند روان‌آب‌ها و رودخانه‌های کشور را تحت‌تاثیر قرار داده است.

کدام دشت‌ها بیشترین فرونشست را دارند؟

از سوی دیگر با توجه به بهره‌برداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی پدیده فرونشست در بسیاری از مناطق گزارش شده است، آنطور که حمید رحمانی، معاون مدیرکل دفتر توسعه نظام فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی شرکت مدیریت منابع آب ایران در یاداشتی اعلام کرده ایران در منطقه‌ای کم آب و بطور تقریبی خشک قرار دارد، میزان آب‌های سطحی و ریزش‌های جوی کم بوده و در بسیاری از نقاط با حفر چاه و قنات سعی شده آب مورد نیاز از سفره‌های زیرزمینی تامین شود، در نتیجه با برداشت بی‌رویه از این منابع، به تدریج سطح آب زیرزمینی پایین رفته و در ادامه منجر به فرونشست زمین شده است.

به گفته وی سازمان زمین شناسی کشور به عنوان مسئول بررسی مخاطرات زمین شناسی کشور، بررسی‌ها و اندازه گیری هایی را در نقاط مختلف انجام داده است. اولین گزارش این سازمان در سال ۱۳۷۷ در رابطه با فروچاله اختیار آباد کرمان تهیه شده و در دشت کبودراهنگ و فامنین استان همدان نیز فروچاله‌های متعددی دیده شد. در ادامه کارشناسان سازمان زمین شناسی کشور در سال ۸۰ تا ۸۱ بررسی‌های جامعی را جهت بررسی سازوکار فرونشست‌ها و خطرات ناشی از آنها انجام دادند.

به گفته معاون مدیرکل دفتر توسعه نظام فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی شرکت مدیریت منابع آب ایران بررسی‌های دور سنجی در سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور تاکنون محدوده و نرخ فرونشست دشت‌های تهران-شهریار، ورامین، قرچک، ایوانکی، گرمسار، کرج، هشتگرد، قزوین، اصفهان، کاشان، مهیار، گلپایگان، مشهد، نیشابور، کاشمر، تربت حیدریه، رفسنجان، زرند و کرمان را مشخص کرده که در بین آنها دشت‌های رفسنجان و کاشمر با نرخ سالیانه ۳۰ سانتی متر بیشترین نرخ را داشته‌اند.

رحمانی اظهار کرد: تاکنون با استفاده از روش تداخل سنجی رادار (InSAR)، محدوده و نرخ فرونشست در دشت‌های ۵ استان کشور شامل استان‌های تهران، خراسان رضوی، قزوین، کرمان و اصفهان مشخص شده است و حدود ۱۰۰ فروچاله در ایران شناسایی شده که بیشترین تعداد آنها در استان همدان و بزرگترین آنها در اختیار آباد کرمان قرار دارند. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور همچنان در حال شناسایی پهنه‌های دارای پدیده فرونشست و مطالعات تکمیلی در این زمینه است.

کاهش منابع زیرزمینی آب در استان‌های وابسته و وقوع فرونشست می‌تواند چالش‌های جبران‌ناپذیری را ایجاد کند، هر چند در سال‌های اخیر اقداماتی در این راستا انجام شده اما روند نزول آب‌های زیرزمینی و پیامدهای آن گویای وجود چالش‌های بی‌شمار در این حوزه است که می‌بایست بیش از این مورد توجه قرار بگیرد.

منبع: تابناک

کلیدواژه: جام جهانی قطر آلودگی هوا روز جهانی معلولین میترا حجار روز دانشجو جاماندگان سهام عدالت فروچاله نشست زمین ایران جام جهانی قطر آلودگی هوا روز جهانی معلولین میترا حجار روز دانشجو جاماندگان سهام عدالت سازمان زمین شناسی آب زیرزمینی منابع آب دشت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۲۸۷۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هواشناسی ایران ۱۴۰۳/۰۲/۱۱؛ پیش‌بینی بارش‌های شدید در کشور

آفتاب‌‌نیوز :

پیش‌بینی کلی نقشه‌های همدیدی و آینده‌نگری سازمان هواشناسی امروز سه شنبه در مناطقی از استان‌های ایلام، لرستان، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، کردستان، همدان، آذربایجان غربی، جنوب و غرب اصفهان و ارتفاعات البرز مرکزی در مازندران بارش باران گاهی با رعدوبرق و وزش باد شدید موقت روی می‌دهد.

این وضعیت چهارشنبه علاوه بر مناطق فوق در مناطقی از استان‌های بوشهر کرمان هرمزگان و همچنین خلیج فارس و تنگه هرمز پیش بینی می‌شود.

پنجشنبه به جز استان‌های ساحلی دریای خزر، زنجان، قزوین، البرز و تهران که وقوع رگبار پراکنده در آن‌ها دور از انتظار نیست در سایر مناطق کشور بارش‌های قابل ملاحظه‌ای پیش‌بینی شده است.

روز جمعه نیز در جنوب و جنوب شرق کشور بارش پراکنده و در سایر مناطق کشور بارش قابل ملاحظه پیش بینی می‌شود. شنبه هفته آینده در نقاطی از نوار شمالی کشور شمال شرق، شرق شمال غرب غرب و جنوب غرب شاهد بارش پراکنده خواهیم بود. خلیج‌فارس و تنگه هرمز سه شنبه و پنجشنبه مواج و چهارشنبه طوفانی است. دریای عمان نیز چهارشنبه و پنجشنبه مواج است.

به گزارش تسنیم، طی چهار روز آینده به تناوب در مناطقی از سیستان و بلوچستان و شرق کرمان و جمعه در خراسان جنوبی و یزد در برخی ساعات وزش باد شدید همراه با خیزش گردوخاک روی خواهد داد.

توصیف سامانه: تشدید فعالیت سامانه بارشی

زمان شروع: سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۱

زمان پایان: پنجشنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۳

نوع مخاطره: رگبار باران، رعدوبرق، وزش باد شدید، در برخی نقاط گردوخاک و رخداد تگرگ

منطقه اثر:

سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۱: نیمه جنوبی استان‌های ایلام و لرستان، شمال خوزستان، جنوب غرب آذربایجان غربی، شمال غرب کردستان.

چهارشنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۲: کرمانشاه، ایلام، خوزستان، بوشهر و نیمه غربی استان‌های فارس، کردستان و لرستان.

پنجشنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۳: یزد، کرمان، هرمزگان، فارس، بوشهر، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، ایلام، کرمانشاه و کردستان.

اثر مخاطره: لغزندگی جاده‌ها، آبگرفتگی معابر، جاری شدن روان‌آب، سیلابی شدن مسیل‌ها، طغیان رودخانه‌های فصلی، صاعقه، رخداد تگرگ، خسارت به سازه‌های موقت از جمله بنرها، داربست‌ها و تابلو‌های تبلیغاتی و اختلال در ناوگان حمل و نقل، در مناطق مستعد خیزش گرد و خاک محلی، در نواحی کوهستانی احتمال سقوط سنگ و خسارت به محصولات زراعی و باغی توصیه: احتیاط در سفر‌های بین شهری، عدم اتراق در حاشیه و بستر رودخانه‌ها و مسیل‌ها، پرهیز از فعالیت‌های کوهنوردی، خودداری از چرای دام و تردد عشایر در حاشیه رودخانه‌ها و نواحی مرتفع، اطمینان از استحکام سازه‌های موقت، لایروبی کانال‌ها و آب‌روها، با توجه به احتمال رخداد تگرگ اتخاذ تمهیدات لازم جهت جلوگیری از خسارت به بخش کشاورزی، از جمله حمل سریع محصولات قابل برداشت به نواحی امن، محافظت از دپو‌های گندم و غلات برداشت شده در برابر بارش.

توصیف سامانه: نفوذ سامانه بارشی به همراه ناپایداری‌های محلی

زمان پایان: پنجشنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۳

نوع مخاطره: رگبار باران، رعدو برق، وزش باد شدید، در برخی نقاط گردوخاک و احتمال تگرگ

منطقه اثر:

سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۱: نیمه غربی کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، شمال غرب فارس و ارتفاعات استان‌های البرز و تهران.

چهارشنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۲: کردستان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، غرب هرمزگان، کرمان، فارس، همدان، مرکزی، نیمه غربی اصفهان، نیمه جنوبی آذربایجان غربی و نیمه غربی یزد.

پنجشنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۳: آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، مرکزی، همدان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و نیمه جنوبی خراسان رضوی.

اثر مخاطره: احتمال آب‌گرفتگی معابر، احتمال جاری شدن روان آب، احتمال تگرگ، وزش باد نسبتاً شدید، لغزندگی و کاهش دید به‌ویژه در جاده‌های کوهستانی و گردنه‌ها، احتمال خسارت به سازه‌های موقت، احتمال خسارت به نهال، درختان آسیب پذیر و محصولات باغی و زراعی.

توصیه: احتیاط در سفر‌های بین شهری، عدم اتراق در حاشیه و بستر رودخانه‌ها و مسیل‌ها، احتیاط در فعالیت‌های کوهنوردی، خودداری از چرای دام و تردد عشایر در حاشیه رودخانه‌ها و نواحی مرتفع، اطمینان از استحکام سازه‌های موقت، لایروبی کانال‌ها و آب‌روها، با توجه به احتمال رخداد تگرگ اتخاذ تمهیدات لازم جهت جلوگیری از خسارت به بخش کشاورزی، محافظت از دپو‌های گندم و غلات برداشت شده در برابر بارش.

رییس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی نیز از بارش باران و در برخی نقاط وقوع رعد و برق خبر داد.

صادق ضیاییان در گفتگو با ایسنا افزود: امروز (۱۱ اردیبهشت) در مناطقی از استان‌های ایلام، لرستان، کرمانشاه، چهار محال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، کردستان، همدان، آذربایجان غربی، جنوب و غرب اصفهان و ارتفاعات البرز مرکزی در مازندران بارش باران گاهی با رعد و برق و وزش باد شدید موقت رخ می‌دهد.  

وی اضافه کرد: این وضعیت چهارشنبه (۱۲ اردیبهشت) علاوه بر مناطق فوق در مناطقی از استان‌های بوشهر، کرمان، هرمزگان همچنین خلیج فارس و تنگه هرمز پیش بینی می‌شود.

رییس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی در ادامه گفت: پنجشنبه (۱۳ اردیبهشت) به غیر از استان‌های ساحلی دریای خزر، زنجان، قزوین، البرز و تهران که وقوع رگبار پراکنده در آن‌ها دور از انتظار نیست، در سایر مناطق کشور بارش قابل ملاحظه رخ خواهد داد.  

وی افزود: جمعه (۱۴ اردیبهشت) نیز در جنوب و جنوب شرق کشور بارش پراکنده و در سایر مناطق کشور بارش قابل ملاحظه پیش‌بینی می‌شود.

ضیاییان اضافه کرد: شنبه (۱۵ اردیبهشت) در نقاطی از نوار شمالی کشور، شمال شرق، شرق، شمال غرب، غرب و جنوب غرب شاهد بارش پراکنده خواهیم بود.  

رییس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی در ادامه گفت: خلیج فارس و تنگه هرمز سه شنبه و پنجشنبه مواج و چهارشنبه توفانی خواهد بود. دریای عمان نیز چهارشنبه و پنجشنبه مواج پیش‌بینی می‌شود.

وی ادامه داد: طی چهار روز آینده به تناوب در مناطقی از سیستان و بلوچستان و شرق کرمان و جمعه در خراسان جنوبی و یزد در برخی ساعات وزش باد شدید همراه با خیزش گردوخاک رخ خواهد داد.

رییس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور درباره وضعیت جوی تهران طی دو روز آینده گفت: آسمان تهران فردا (۱۲ اردیبهشت) کمی ابری تا نیمه ابری و وزش باد، گاهی وزش باد شدید با حداقل دمای ۱۹ و حداکثر دمای ۲۷ درجه سانتیگراد و طی پنجشنبه (۱۳ اردیبهشت) کمی ابری تا نیمه ابری، وزش باد، گاهی وزش باد شدید، از بعد از ظهر افزایش ابر و با احتمال رگبار. رعد و برق با حداقل دمای ۱۷ و حداکثر دمای ۲۵ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود.

ضیاییان در پایان اظهارکرد: طی فردا و پس فردا اردبیل با کمینه ۵ و ۶ درجه سانتیگراد و بندرعباس با بیشینه ۳۷ و ۳۲ دمای درجه سانتیگراد خنک‌ترین و گرمترین مرکز استان‌ها پیش‌بینی می‌شود.